Διογένης o ''κυνικός'' φιλόσοφος

Ο Διογένης ο «Κυνικός», Έλληνας φιλόσοφος, γεννήθηκε στη Σινώπη περίπου το 412 π.Χ., (σύμφωνα με άλλες πηγές το 399 π.Χ.), και πέθανε το 323 π.Χ στην Κόρινθο, σύμφωνα με τον Διογένη Λαέρτιο, τη ημέρα που ο Αλέξανδρος ο Μέγας πέθανε στη Βαβυλώνα. Εξαιτίας της απόστασης, και εξαιτίας του γεγονότος ότι η ημερομηνία θανάτου του Διογένη δεν είναι ακριβώς γνωστή, Ο Λαέρτιος πιθανώς παραθέτει κάποιον θρύλο. Ένας άλλος θρύλος αναφέρει ότι ο Σωκράτης πέθανε την ημέρα της γέννησης του Διογένη. Θεωρείται ο κυριότερος εκπρόσωπος της Κυνικής Φιλοσοφίας. Χρησιμοποιούσε τον αστεϊσμό και το λογοπαίγνιο ως μέσο για τα διδάγματά του. Πίστευε πως η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκεται στη φυσική ζωή και πως μόνο με την αυτάρκεια, την λιτότητα, την αυτογνωσία και την άσκηση μπορεί κανείς να την εξασφαλίσει.

Η κυνική φιλοσοφία λέγεται έτσι γιατί οι κυνικοί είχαν ως έμβλημά τους τον Κύων (το σκύλο) και έλεγαν “εμείς διαφέρουμε από τους άλλους σκύλους διότι εμείς δεν δαγκάνουμε τους εχθρούς αλλά τους φίλους, για να τους διορθώσουμε”.
Γεννηθείς εις την Σινώπη Ο Διογένης ο Κύων, από όπου εξορίστηκε για άγνωστο αδίκημα, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Όταν οι Αθηναίοι τον κορόιδευαν πώς οι Συνωπείς τον είχανε εξορίσει αυτός με αστεισμό απαντούσε “Εγώ τους καταδίκασα να μείνουν εκεί”.
Στην Αθήνα παρακολουθούσε μαθήματα κοντά στον ιδρυτή της κυνικής φιλοσοφίας Αντισθένη. Παροιμιώδης έμεινε η απλότητα, η λιτότητα, το ελεγκτικό και χλευαστικό πνεύμα του απέναντι στους άλλους. Η παράδοση λέει ότι είχε μόνιμη κατοικία του ένα πυθάρι και γυρνούσε στους δρόμους , όλη μέρα, με ένα φανάρι. Όταν τον ρωτούσαν τί το χρειάζεται το φανάρι την ημέρα, αυτός απαντούσε “Ψάχνω να βρώ τίμιους ανθρώπους”. Επιγραμματικό είναι και αυτό που είπε κάποτε, όταν ο Μέγας Αλέξανδρος έστειλε γράμμα στον Αντίπατρο, με κάποιο αγγελιαφόρο που ονομαζόταν Αθλίας : “Αθλίας, παρ αθλίου, δι Αθλίου προς άθλιο” (Ο άθλιος στέλνει άθλια επιστολή με τον Αθλιο προς ένα άθλιο).




Ο Διογένης έθιξε αποκλειστικά κοινωνικά και ηθικά προβλήματα. Η διδασκαλία του ήταν ουσιαστικά επαναστατική και ανατρεπτική για την τάξη που επικρατούσε τότε. Προσπάθησε με τα επιχειρήματα του, να αλλάξει την ανθρώπινη κοινωνία που είχε διαφθαρεί. Αυτό κατά την γνώμη του θα γινόταν δυνατό, αν ο άνθρωπος επέστρεφε στην φύση. Πίστευε δηλαδή πως η ευτυχία του ανθρώπου βρίσκετε στη φυσική ζωή και πως μόνο με την αυτάρκεια, την λιτότητα, την αυτογνωσία και την άσκηση μπορεί να την εξασφαλίσει. Ο Διογένης ο Λαέρτιος παραθέτει μεγάλο κατάλογο από έργα του Διογένη του Κύνου από τα οποία σώζονται αρκετά δυστυχώς όχι στη Ελληνική.

Στην Αθήνα ο Διογένης έδωσε μια πολύ μεγάλη ώθηση στον Αστεισμό. Χρησιμοποιούσε το λογοπαίγνιο ώς “Κύνας” (σκύλος), “δαγκάνοντας τους φίλους για να τους διορθώσει” κατά την Κυνική φιλοσοφία.



Ο Κύων “δαγκάνει” τον Διδύμων

Ο Διδύμων, οφθαλμίατρος της εποχής εξετάζει το μάτι μιάς κοπέλας. Ο Διογένης τον βλέπει. Ξέρει ο Διογένης ότι ο Διδύμων είναι τύπος ερωτίλος, κοινώς γυναικάς. Και του λέγει “Πρόσεξε Διδύμωνα, μήπως εξετάζοντας τον οφθαλμό, φθείρεις την κόρην”. Γνώριζε ο Διογένης πώς να πειράξει τους ανθρώπους με ένα πολύ ευγενή τρόπο χωρίς να παρεξηγηθεί.

Ο Κύων “δαγκάνει” ένα Οικοδεσπότη

Είναι ο Διογένης καλεσμένος σε ένα γεύμα και πηγαίνει στο λουτρό για να πλυνθεί πρίν φάει. Αλλά το λουτρό είναι πολύ βρώμικο. Δεν παραπονιέται, δεν λέει “είναι βρώμικο το λουτρό”, και δεν προσβάλει τον οικοδεσπότη αλλά με αστεϊσμό ερωτεί “Οι εδώ λουόμενοι, που πλένονται κατόπι;”.

Ο Κύων “δαγκάνει” ένα μοχθηρό πολίτη

Θέλησε κάποτε να πειράξει ένα μοχθηρό τύπο αφού έβλεπε τις πράξεις του και είχε ακούσει γι' αυτόν. Οι αρχαίοι Έλληνες συνήθιζαν να βάζουν πάνω από την θύρα της οικίας τους ένα θυραίο. Αυτό ήταν ένα σύμβολο ή σήμα ή ρητό που διάλεγαν για την οικία τους. Ο μοχθηρός αυτός άνδρας είχε βάλει άνωθεν της οικίας του το εξής ρητό. “ΜΗΔΕΝ ΕΙΣΕΙΤΟ ΚΑΚΟ” ( Να μην μπεί κανένα κακό). Και ο Διογένης κτύπησε την πόρτα και ρώτησε: “Ο οικοδεσπότης από πού μπαίνει;”

Ο Κύων “δαγκάνει” τον Μέγα Αλέξανδρο

Ο Αλέξανδρος κάποτε θέλησε να πειράξει τον Διογένη και αφού έλεγε ότι ήταν Κύων, του έστειλε ένα πιάτο κόκκαλα. Μετά όταν τον συνάντησε τον Διογένη τον ερώτησε:”Πώς σου φάνηκε Κύων το δώρο μου;” Και ο Διογένης του απάντησε “Ήτανε άξιο για κύων, αλλά καθόλου άξιο για Βασιλέα”