Ο Ψαραντώνης στην Καλαμάτα

*Ο Ψαραντώνης θα είναι απόψε και αύριο στις 10.30 στον «Τρυποκάρυδο», πλατεία Όθωνος, στο Ιστορικό Κέντρο

Ο Ψαραντώνης (Αντώνης Ξυλούρης) είναι ένας από τους πιο γνωστούς κρητικούς λυράρηδες. Γεννήθηκε το 1942 στα Ανώγεια Μυλοποτάμου Ρεθύμνου Κρήτης και είναι αδελφός του Νίκου Ξυλούρη και του Γιάννη Ξυλούρη.
Ο ίδιος είναι μια ξεχωριστή μορφή της κρητικής μουσικής, διαθέτει μία φωνή με ιδιαίτερη χροιά, και προσωπικό ύφος στο παίξιμο της λύρας και των άλλων παραδοσιακών οργάνων. Η βαθιά γνώση και η ανησυχία που τον διακρίνει για την παράδοση, τον χαρακτηρίζει ως πανάρχαιο και ταυτόχρονα νέο.
Έμαθε μουσική δίπλα στο μεγαλύτερο αδελφό του τον Νίκο από πολύ μικρός. Τη λύρα την έμαθε μόνος του και για πρώτη φορά έπαιξε σε γάμο σε ηλικία 13 ετών και πολύ γρήγορα απέκτησε φήμη παίζοντας σε γιορτές και πανηγύρια σε διάφορα μέρη και χωριά της Κρήτης. Το 1964 ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο 45 στροφών. Μέχρι σήμερα έχει εκπροσωπήσει πολλές φορές την Ελλάδα σε φεστιβάλ του εξωτερικού. Πρώτη φορά πήρε μέρος σε φεστιβάλ το 1982 στην Κολωνία της Δυτικής Γερμανίας σε διοργάνωση του τηλεοπτικού καναλιού WDR. Το 1984 έπαιξε στο Βερολίνο, στις εκδηλώσεις για τα 750 χρόνια από την ίδρυση της πόλης και σε πολλά ακόμα φεστιβάλ και συναυλίες. Τον Ιούνιο του 1999 πάλι ως εκπρόσωπος της Ελλάδας, στο φεστιβάλ Η Συνάντηση των Πέντε Ηπείρων στο Martigny της Ελβετίας κερδίζοντας διθυραμβικές κριτικές. Ο γνωστός Αυστραλός τραγουδοποιός Νικ Κέιβ κάλεσε τον Ψαραντώνη στο μεγάλο αυστραλιανό μουσικό φεστιβάλ All Tomorrow's Parties που διοργανώνεται τον Ιανουάριο του 2009. Πρώτη εμφάνιση του Ψαραντώνη είναι το Σάββατο 10 Ιανουαρίου σε αμφιθέατρο της Βικτώριας. Δεύτερη εμφάνισή του θα είναι στο Penrith του Σίδνεϊ την Παρασκευή 16 Ιανουαρίου. Την επομένη, Σάββατο 17 Ιανουαρίου, θα δώσει συναυλία στο Σίδνεϊ. Θα ακολουθήσει εμφάνισή του και στη Μελβούρνη. Μαζί με το Ψαραντώνη θα εμφανίζεται και ο γιος του Γιώργος Ξυλούρης, ο οποίος παλαιότερα ήταν κάτοικος Μελβούρνης και είχε συνεργαστεί με το συγκρότημα του Νικ Κέιβ.

απο την εφημερίδα ''ΘΑΡΡΟΣ''

«Άμα κοιτάς τον Ψηλορείτη, σου δίνει μουσική και εικόνες»

Όταν τον ακούς να τραγουδάει, στο μυαλό σου έρχονται τοπία της Κρήτης και νιώθεις ένα «φτερούγισμα» στο στομάχι, σαν κάτι να θέλει να βγει από μέσα σου. Αδελφός του θρύλου Νίκου Ξυλούρη, ο Αντώνης Ξυλούρης ή Ψαραντώνης, όπως είναι γνωστός, γράφει τη δική του ιστορία στην ελληνική μουσική, ξεσηκώνοντας το κοινό με τη λύρα και τη φωνή του.

Τον «πετύχαμε» στο τηλέφωνο, λίγο πριν αφήσει το Ηράκλειο για να βρεθεί στην Καλαμάτα, όπου σήμερα και αύριο το βράδυ θα εμφανιστεί στη σκηνή του «Τρυποκάρυδου». Ο λόγος του απλός, αυθεντικός, αλλά και τόσο άμεσος και ουσιαστικός, όπως η μουσική και τα τραγούδια του. Ένας καλλιτέχνης που μοιάζει σαν να ξεπήδησε από άλλη εποχή.


Έχετε πει τόσο ωραία πράγματα σε παλιότερες συνεντεύξεις, που δυσκολεύτηκα να σκεφτώ ερωτήσεις…

Λίγα να γράψεις και καλά.

Όταν αναζήτησα το τηλέφωνό σας για να μιλήσουμε, πίστευα ότι δε θα είχατε κινητό.

Δεν είχα, αλλά μου το «φορτώσανε».

Γιατί τ’ Ανώγεια βγάζουν τόσους καλούς μουσικούς;

Τα βουνά τούς βγάζουν. Είναι το τοπίο που μας εμπνέει.

Ο Ψηλορείτης;

Ε, ναι. Άμα κοιτάς τον Ψηλορείτη, σου δίνει μουσική και εικόνες.

Εσείς πού μάθατε τη μουσική;

Μοναχός μου.

Μάθατε νότες;

Όχι. Άκουγα το Νίκο (Ξυλούρη) και άλλους, πιο παλιούς ακόμα, και έπαιζα κι εγώ. Έτσι, μόνοι μας μαθαίναμε μουσική.

Η πορεία του αδελφού σας σάς επηρέασε;

Ναι, ο Νίκος ό,τι έλεγε, το έκανε όμορφο.

Εσείς, όμως, έχετε το δικό σας τρόπο να παρουσιάζετε τη μουσική και τα τραγούδια σας.

Ο καθένας έχει το χαρακτήρα του, παιδί μου. Η μουσική είναι χαρακτήρας. Βγάζει ο καθείς το χρώμα το δικό του, αυτό που έχει και όσο έχει. Δε μαθεύεται. Όταν έχεις το ρυθμό μέσα σου… Είναι ένα συναίσθημα η μουσική. Δεν κατέχω πώς να σου το πω.

Τι αισθάνεστε όταν τραγουδάτε;

Τι αισθάνομαι; Ουου… Πολλά. Την παλεύω εκεί μ’ έναν πόλεμο. Πόλεμος είναι η μουσική. Δεν έχει άκρη. Την κυνηγάς και δε φτάνεις ποτέ.

Έχετε «τίγρη» μέσα σας, που λέει και το τραγούδι;

Ναι (γελάει). Μήπως την έχει αυτός που το ’βγαλε; (Ο Δημήτρης Αποστολάκης από τους «Χαΐνηδες»).

Ναι, αλλά εσείς το είπατε με τόσο πάθος!

Ναι, αυτός, λέει, σκέφτονταν εμένα και το ’βγαλε, αλλιώς δεν έβγαινε. Και έπρεπε να το πω εγώ, αλλιώς δε γινόταν. Επέμενε. Άμα το ’λεγε άλλος, την τίγρη θα την έκανε «κατσούλι». Έτσι μου είπε. Και το ’πα, γιατί ’ναι ωραίο.

Τα δικά σας τραγούδια μιλούν για τα απλά αλλά ουσιαστικά της ζωής. Αυτά που έχουμε ξεχάσει…

Α, μπράβο.

Αυτό πώς σας βγαίνει; Είναι ο τρόπος ζωής της Κρήτης;

Είναι ο τρόπος ζωής, το τι πέρασες στα παιδικά σου χρόνια, όλα αυτά γίνονται ένας μύλος.

Οι Κρητικοί σάς νιώθουν περισσότερο από εμάς, που ζούμε «εκτός»;

Σε όλη την Ελλάδα ακούνε τα τραγούδια μου, αλλά και έξω, προπαντώς στα φεστιβάλ που πάω, γίνεται κάτι απίστευτο! Τους αρέσει η λύρα και η μουσική μας, ξέρουν την ιστορία μας και μας τη λένε, εμείς δεν την ξέρουμε.

Στην Καλαμάτα έχετε ξανάρθει;

Έχω περάσει και έχω πάει προς τη Μάνη, Καρδαμύλη. Ωραία μέρη, μ’ αρέσει που θα ’ρθω τώρα και Καλαμάτα.